تعیین پتانسیل سیلخیزی با استفاده از روش تاپسیس، مطالعه موردی استان مازندران، حوضه آبریز گلندرود

نویسندگان

رضا اسماعیلی

استادیار دانشکده علوم انسانی و اجتماعی -گروه جغرافیا دانشگاه مازندران-مازندران-ایران عیسی جوکار سرهنگی

دانشیار–دانشکده علوم انسانی و اجتماعی-گروه جغرافیا- دانشگاه مازندران-مازندران-ایران پروین روشن نکو

کارشناس ارشد ژئومورفولوژی–دانشکده علوم انسانی و اجتماعی- دانشگاه مازندران-مازندران-ایران

چکیده

عوامل مختلفی مانند مورفومتری حوضه، بارش، نوع خاک و پوشش​گیاهی در پتانسیل سیل​خیزی حوضه آبریز نقش دارند. پارامترهای مورفومتری حوضه واکنش هیدرولوژیک ان را کنترل می کنند.  درک واکنش حوضه به بارش سنگین براساس شاخص های ژئومورفیک می تواند برای مطالعهی خطر سیل در حوضه های بدون ایستگاه اندازه گیری مهم باشد. منطقه مورد مطالعه حوضه آبریز گلندرود است که در البرز شمالی، استان مازندران و جنوب شهر رویان قرار دارد. در این تحقیق حوضه گلندرود به 12 زیرحوضه تقسیم شد. دوازده پارامتر شامل مساحت حوضه، تراکم زهکشی، ضریب فشردگی، نسبت گردی، نسبت تلاقی، نسبت مساحت، نسبت طول، شیب دامنه های حوضه، میانگین شیب رود، زمان تمرکز، میانگین بارش سالانه و شماره منحنی (cn) انتخاب شدند. برای کمی کردن پتانسیل وقوع سیل این پارامترها با تکنیک رتبه بندی بر اساس تشابه به حل ایدهآل(تاپسیس) استفاده گردید. تکنیک تاپسیس یکی از روشهای چند شاخصه تصمیم گیری است که به صورت گزینه هایی که از نظر شباهت از ایده آل منفی دورترین حالت و به ایده آل مثبت نزدیکترین حالت را دارد، تعریف می شود. وزن هرپارامتر براساس روش آنتروپی شانون تعیین گردید. نتایج تحلیل تاپسیس نشان می دهد که زیرحوضه های 12، 10 و 3 با ضریب نزدیکی 548/0، 486/0 و 462/0 به ترتیب رتبه های اول تا سوم را بدست آورده اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تعیین درجه خطر سیلخیزی حوضه‌های آبریز استان مازندران با استفاده از یک روش توزیعی مبتنی بر GIS

مهمترین گام اصلی برای پیشگیری و مقابله با اثرات مخرب سیلاب، شناسایی مناطق مستعد سیل‌خیزی در سطح حوضه آبریز و زیرحوضه‌های آن می‌باشد. برای تعیین پتانسیل سیل‌خیزی حوضه‌های آبریز روشهای مختلفی وجود دارد که استفاده از تکنیک‌های روی‌همگذاری لایه‌ها در بستر GIS از پرکاربردترین آنها می‌باشد. در پژوهش حاضر برای محاسبه وزن‌های مناسب عوامل موثر در شکل‌گیری سیلاب از یک روش متفاوت که در آن اندرکنش بین عوام...

متن کامل

روشی نوین برای پهنه بندی خطر سیلخیزی در بستر GIS (مطالعه موردی: حوضه های آبریز استان مازندران)

در حال حاضر روش‌های مختلفی برای اولویت‌بندی و تعیین پتانسیل سیل‌خیزی حوضه‌های آبریز وجود دارد که استفاده از دیدگاه توزیعی مبتنی بر GIS از اقبال بیشتری در بین محققین برخوردار می‌باشد. به همین منظور، در پژوهش حاضر از یک روش توزیعی نوین برای محاسبه وزن لایه‌های موثر در تعیین وضعیت سیل‌خیزی حوضه (که در آن اندرکنش بین فاکتورهای مورد استفاده نیز در نظر گرفته می-شود)، استفاده شده است. پس از محاسبه ضرا...

متن کامل

مدل‌سازی منابع آب در حوضه آبریز با استفاده از روش پویایی سیستم (مطالعه موردی: حوضه آبریز نیشابور)

در مدیریت جامع منابع آب در سطح حوضه آبریز، اندرکنش اجزای درونی هر سیستم و نیز اندرکنش سیستم­های مختلف با یکدیگر باید به طور فراگیر در نظر گرفته شوند. تحقیق حاضر در حوضه آبریز نیشابور و با تأکید بر حل مسأله روند افت سالیانه تراز آبخوان در این دشت انجام گرفته است. به منظور کنترل تراز آبخوان، گام­های مدل­سازی توسعه داده شدند و ریشه­های مسأله در فرآیند شکل­گیری نمودار ذخیره- جریان مورد بررسی قرار گ...

متن کامل

تعیین اولویتهای سرمایه‌گذاری صنعتی با استفاده از روشهای تاپسیس و تاکسونومی (مطالعه موردی: استان آذربایجان غربی)

از آنجایکه کشور ما دارای شرایط غیر همگن و امکانات طبیعی متنوع، نیازمند برنامه‌ریزی منطقه‌ای بویژه برای مناطق همگن می‌باشد‌. سیاست‌گذاری صنعتی منطقه‌ای، موضوعی است که با وجود تغییر و تحول در نظام اجرایی آن، طی دهه‌های گذشته، هنوز هم به عنوان مبنای شناخت توانمندی‌ها و اتخاذ استراتژی توسعه هماهنگ با آن، امری ضروری است. تحقیق حاضر به تعیین اولویتهای سرمایه‌گذاری در بخش صنعت استان آذربایجان غربی بر...

متن کامل

پهنه بندی خطر حرکات توده‎ای با استفاده از روش منطق فازی (مطالعه موردی حوضه آبریز سیرا)

تهیه نقشه‎های پیش بینی وقوع حرکات توده‎ای، امروزه مورد توجه زمین شناسان و ژئومرفولوگ‎ها قرار گرفته است. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر در ایجاد پدیده حرکات توده‎ای و مشخص کردن مناطق دارای پتانسیل حرکات توده‎ای در حوضة آبخیز سیرا به روش فازی انجام شده است.  به این منظور، ابتدا مهمترین عوامل موثر در وقوع حرکات توده‎ای رخ داده در حوضه با توجه به نتایج حاصل از مطالعات و پژوهش‎های پیشین انجام ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
جغرافیای طبیعی

جلد ۹، شماره ۳۱، صفحات ۷۷-۸۷

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023